Drieluik: Morfine – Création du Monde – Interstices

Drieluik ‘Morfine – La Création du Monde, version 2.0 – Interstices (2019 – 2022)

Adriaan van Dis’ tekst Morfine bestaat uit zeven delen. Ze beschrijven de belevenissen van een ik-persoon vanaf een noodlottige val tijdens het schaatsen tot aan zijn onvolkomen herstel.

Hoewel de beklemmende sfeer van ziekenhuis en revalidatieoord een muzikale rode draad vormen, is ernaar gestreefd om een rijk en afwisselend muzikaal geheel te creëren. 

De klankwereld van Morfine is dan ook heterogeen. Enerzijds is gebruik gemaakt van een uiteenlopend geheel van bestaande geluiden, zoals van schaatsers, typemachines en zeemeeuwen. Anderzijds is een groot deel van de muziek noot voor noot gecomponeerd. Zo is Deel 2 een (atonale) wals, Deel 3 een (atonale) mars, Deel 6 een streng twaalftoons-polyfoon stuk en Deel 7 een  – deels tonale – tango. 

In het daarop volgende La Création du Monde, version 2.0 versmelten honderden klanken van planeet Aarde. Daarvoor werden geluiden verknipt, omgedraaid, getransponeerd en op andere manieren bewerkt.

Uit de luidsprekers klinken onder meer oersoep, dinosauriërs in de verte, kreten van walvissen, leven op de grens van water en land, insecten; vogels en blaffende apen in het regenwoud, een nachtelijk kerkhof, Tibetaanse monniken, Middeleeuwse kloosterlingen, noten-krakende Marokkaanse vrouwen, ronkende Harley Davidsons, een ongepubliceerde popsong, gehijg, gegil, gekreun, robotstemmen, computergames, hysterie, gekte. 

Bruno Allains tekst Interstices bestaat uit zes delen. Onderwerp is de impact van de hedendaagse maatschappij op het individu en de onmogelijkheid eraan te ontsnappen. Een eigentijds veelkleurig klankspectrum begeleidt en becommentarieert de teksten. (Voor nadere details, zie de toelichting bij de compositie Interstices hieronder.)

Interstices

Spreekstem & tape

Interstices, uitgevoerd door Bruno Allain

Interstices (2019 – 2020) is een werk voor spreekstem & tape. Het werd geschreven in nauwe samenwerking met de Franse schrijver/acteur Bruno Allain. De tekst bestaat uit de volgende delen.

Esclaves de l’image. Tegenwoordig staan we blootgesteld aan een bombardement van beelden, berichten, reportages, reclames. Onmogelijk eraan te ontsnappen. Wat we voor alles nodig hebben, is stilte.

C’est droit devant toi. Als gevolg van de dringende invloed van de wereld om je heen kun je maar een kant op, rechtdoor. Je krijgt klappen, je krimpt in elkaar, maar je kan alleen rechtdoor.

La rencontre. Omdat we alleen rechtdoor kunnen zullen twee mensen die op elkaar aflopen, recht door elkaar heen lopen. Uitwijken is onmogelijk.

Le temps me manque. Ik wil weerstand bieden aan de dwingende invloeden om me heen, me niet laten meesleuren door de kolkende stroom. Ik wil de schoonheid weergeven die zich bevindt in tussenruimtes.

Le café. (a) Le rap. Ik kan de verleiding niet weerstaan me te storten in de bruisende omgeving van een café. Toch blijf ik buitenstaander. (b) Madrigal pour Aïcha. Mijn gedachten dwalen af naar een vriendin van wie leven door kanker werd verwoest. Ik schilder portretten. Iets moeten we trachten te behouden.

Le rêve. In mijn angstige droom neemt de digitale wereld het van me over, blijf ik alleen in virtuele vorm over. En zo hebben de ‘images’ het gewonnen van de tastbare wereld.

Trio

viool, cello & piano

Het pianotrio (2017 – 2018) werd geschreven voor het eindexamen piano van Duco Burgers, dat op 21 juni 2018 plaatsvond in het Utrechts Conservatorium. Bladmuziek verkrijgbaar bij Donemus https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/19875

Klik hierboven voor een audio-opname (2019) met Carien de Bakker, viool, Camilo Cabassi, cello en Duco Burgers, piano; hieronder de videoversie.

Ten

‘Ten’ (2015 – 2016) is een virtuoze compositie voor harp solo, opgedragen aan Anneleen Schuitemaker. Bladmuziek verkrijgbaar bij Donemus, https://webshop.donemus.com/action/front/sheetmusic/19876

“Pastiche!”

basklarinet & tape

“Pastiche” voor basklarinet & tape (1992-94) is het eerste stuk van Simon Burgers met geluidsband. Het werd wereldwijd gespeeld. Bart Schneemann bewerkte het stuk voor hobo & tape, Hubert-Jan Hubeek voor altsaxofoon & tape. Choreograaf Thom Stuart maakte er een ballet op, videokunstenaar Jan Peter van der Wenden creëerde er een animatiefilm bij, zie https://www.youtube.com/watch?v=5daMfebGigA 

Klik hierboven voor een opname (1994) met Erik van Deuren, basklarinet.

Bladmuziek verkrijgbaar bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/8617

Feest in de gele maisvelden

blazersensemble & tape

Feest in de gele maisvelden werd op verzoek van het Nederlands Blazers Ensemble geschreven. De première vond plaats tijdens het nieuwjaarsconcert op 1 januari 2004 in het Concertgebouw te Amsterdam. Rode draad van dat concert was het gegeven ‘Mama’.

De verklaring van de titel is tweeledig. (1) In het stuk zit een motief dat de moeder van de componist vroeger regelmatig zong op de woorden Day after day in the fields of yellow corn (onderdeel van een oud lied van Amerikaanse slaven). (2) in het stuk is een thema verwerkt uit Fêtes van Claude Debussy.

Klik hierboven voor een audioversie van de live-uitvoering door het NBE op 1 januari 2004, hieronder voor een videoversie.

Bladmuziek verkrijgbaar bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/10986

Spring Is Forgetting Us

rap & tape

Video van Alexis Aravantinos (2019), met van muziek Simon Burgers; rap uitgevoerd door Dirk Hamaker

Spring Is Forgetting Us (1999) is een compositie voor rapper + geluidsband. In het stuk is Chopins prelude in bes klein verwerkt. De tekst is een verknipte verzameling van in het Engels vertaalde quotes uit brieven van Chopin.

Het Nederlands Blazers Ensemble maakte van het stuk de rode draad van zijn Nieuwjaarsconcert 2001 in het Concertgebouw, Amsterdam. Voor die gelegenheid arrangeerde ik het stuk op verschillende manieren. Het concert alsook de cd ervan kregen de titel Le printemps nous oublie.

In de audioversie hieronder uit 1999 wordt de rap uitgevoerd door Dirk Hamaker.

Spring-Is-Forgetting-Us

Spin off

blazersensemble & tape

Spin off werd in 1998 gecomponeerd op verzoek van het Nederlands Blazers Ensemble. Een speciale versie van tien minuten werd gemaakt voor een muzikale cross over nacht in het Concertgebouw, waarvan de grote zaal was veranderd in een dance vloer. Klassieke musici traden afwisselend op met dj’s.

Het NBE bracht een concertversie van vijf minuten in premiere tijdens zijn Nieuwjaarsconcert op 1 januari 1999. NRC-Handelsblad schreef over dit stuk: “Agressieve herrie, die een weinig hoopvol beeld geeft van heden en toekomst”.

Klik hierboven voor een audioversie van de live-uitvoering door het NBE op 1 januari 1999, hieronder voor een videoversie.

Bladmuziek verkrijgbaar bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/10074

Chrysoliet

piano solo

Chrysoliet (1981) is een compositie voor piano solo van ongeveer vijf minuten. De titel is associatief en verwijst naar de koele schoonheid van de wereld van de mineralen. Er is naar gestreefd die koele, strenge schoonheid weer te geven in een klankwereld.

Klik hierboven voor een uitvoering (2019) door Duco Burgers, piano; hieronder voor de videoregistratie.

De bladmuziek te verkrijgen bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/21 Voor een verdere toelichting op het stuk, zie aldaar.

Bach 2000

blazersensemble, amateurmusici, tape

In Bach 2000 zijn meer dan honderd thema’s en motieven uit het werk van J.S. Bach verwerkt. Het werd gecomponeerd in het jaar 2000, tweehonderdvijftig jaar na de dood van Bach. Het werd in opdracht van het Nederlands Blazers Ensemble geschreven in het kader van een samenwerkingsproject met scholieren. Het stuk werd driemaal uitgevoerd: met scholieren uit Eindhoven, Enschede en Groningen.

Klik hierboven voor een gedeelte van de uitvoering met Groningse scholieren op 17 december 2000.

De bladmuziek te verkrijgen bij Donemus,  https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/9766

Synthese

voor orkest

Synthese is een werk voor groot symfonieorkest. Het werd geschreven voor het VU-orkest, dat het in 1983 onder leiding van Daan Admiraal in premiere bracht in het Concertgebouw te Amsterdam. Het werk werd in 1987 grondig herzien.

De partituur is te verkrijgen bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/4000

Torenval

koor & harmonieorkest

Torenval is een avondvullend muziektheaterspektakel dat geschreven werd voor amateurs in Westzaan. Het stuk handelt over de rampzalige ineenstorting van de kerktoren in 1843. Het werd voorjaar 1991 vijf maal uitgevoerd in de grote kerk te Westzaan.

Aangezien het een gelegenheidsstuk betreft, is de muziek niet geschikt voor heruitvoering. In uitzondering daarop is het erin opgenomen Dies Irae voor vierstemmig koor en koperblazers (of eventueel pianoreductie), dat zelfstandig kan worden uitgevoerd.

Bladmuziek te verkrijgen bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/6340

Windkracht

trompet & tape

Windkracht is de titel van een muziektheaterprogramma uit 2006 – 2007. Het was een solovoorstelling van en over trompettist André Heuvelman. De regie werd verzorgd door Cherry Duyns; Marc Felperlaan en Igor Lesic creëerden videobeelden. De muziekstukken voor de voorstelling werden gecomponeerd dan wel gearrangeerd door Simon Burgers: composities voor trompet & elektronica alsook voor trompet solo, voor geluidsband en een rap. Windkracht werd een groot aantal keer opgevoerd, onder meer in het Concertgebouw te Amsterdam en Muziekcentrum Vredenburg.

Bij Donemus is een drietal stukken voor trompet & elektronica verkrijgbaar, de Mars, de Tango en de Blues. Deze zijn zelfstandig uitvoerbaar. Zie https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/13058

Nana, een bewerking van een lied van De Falla, voor trompet & elektronica is op deze site hier te vinden.

Senza Pedale

harp solo

Senza Pedale is een korte compositie die geschreven werd in opdracht van de Nederlandse Harpvereniging. Het was het verplichte werk tijdens het Rosa Spier Harpconcours in 2011. Het hele stuk heeft dezelfde pedaalstand, vandaar de titel.

Bladmuziek te verkrijgen bij Donemus, https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/12440